Kort geleden werd de shortmovie ‘Scheur’ gepubliceerd. Roman Hageman en Sam Tengbergen, jonge idealisten met een missie, zijn verrast wat hun productie teweegbrengt. Ze hebben van verhalen uit tweede hand een beeld neergezet dat raakt als je het ziet. En hoort.
Niet voor niets dat de film is opgepikt door de media. Er zit iets in wat tot de verbeelding spreekt, wat je pakt. Beeldmateriaal over de aardbevingen is meestal in documentairevorm. Zeker belangrijk, maar kunst is anders. Grijpt je bij de keel, kan soms meer zeggen dan een onderzoeksrapport. Het laat zien waar het óók echt om gaat. Wat het doet met een mensenleven, die gaswinning, en de langdurigheid ervan. Hoe het impact kan hebben op waar je mee bezig bent, op hoe je ervaring is van thuis-zijn, op je gezin. Eigenlijk op wie je bent. De mannen begrijpen dan ook snel waar geestelijke verzorging voor is, en dat het nodig is.
Want dat moet door ‘Scheur’ zichtbaar worden: er is nog veel meer aan de hand dan kapotte huizen, schadevergoedingen en de versterkingsopgave. Mentale impact blijft vaak verborgen doordat geld en stenen makkelijker meetbaar zijn. Bovendien, hoe breng je zoiets onder woorden? Bij welke gelegenheid vertel je dat je eigenlijk niet meer het leven leidt dat je wil leiden?
Het verhaal dat ‘Scheur’ vertelt is van een ultieme heftigheid, en daar is bewust voor gekozen. Want dit kán gebeuren. Hoe fictief ook, de makers vestigen zo de aandacht op een realistisch scenario. En proberen daarmee een completer beeld te geven van wat er in het aardbevingsgebied speelt. Met aan de rest van het land de boodschap: “kijk dan wat hier gebeurt!” En als Groninger aan de Groningers een gift: “laat dit het gesprek openen, praat met elkaar.” Dat is ook de inzet. Begin een dialoog, want dit is niks om met jezelf op te lossen.
Het volgende, veel grotere filmproject gaat ‘koortsdroom’ heten, en zal ook worden ingezet als lesmateriaal op scholen. ‘Scheur’ vormt eigenlijk een kleine voorstudie, maar wel een heel geslaagde. Iets maatschappelijks te laten zien is wel gelukt. En dat heeft blijkbaar gewerkt omdat mensen er iets in hebben herkend. In dit geval de blik in de ogen van de blonde hoofdrolspeler – leeg, starend in een soort oneindigheid, of eindeloosheid. Talloze losse eindjes van zorgen en gedachten. Een blik die schreeuwt om aandacht, om openheid, gesprek. Om iemand vlakbij, die je even aanstoot en snapt hoe het zit. Iedereen heeft wel een verhaal.