Geraakt & gekraakt
Als het gaat om aardbevingsproblematiek en versterking hebben we het vaak over geld. Maar er speelt veel meer. De geestelijk verzorgers in het aardbevingsgebied laten zien hoe mensenlevens worden geraakt.
Groninger, geen Nederlander meer
Nella en Hans* hebben elkaar twintig jaar terug ontmoet in Hoogeveen en zijn na enige tijd in Zeerijp samen gaan wonen. Beiden hadden twee kinderen uit een vorige relatie: een samengesteld gezin. In Zeerijp begon de kennismaking met aardbevingen zonder dat ze toen zelf al met schade hadden te maken. In 2006 verhuisden ze naar Appingedam naar een keuterboerderijtje met een mooi lapje grond. Nog één keer wilden ze een woning zelf verbouwen. Hier zou hun droomhuis worden geboetseerd.
Nella en Hans zijn drukke mensen, allebei ZZP’er, en doen hun verbouwing in fasen. In 2012, nog in de eerste helft van de verbouwing, bemerken ze voor het eerst scheurvorming. Anderen stimuleren hen de schade te gaan melden. De eerste schade-inspecteur wordt meteen door de NAM teruggefloten en vanaf dat moment begint het gevecht dat alle stadia tot aan de rechter passeert, en eindigt met ongeveer de helft van de geconstateerde schade. De veengrond onder de boerderij golft van aardbeving naar aardbeving en al snel staat de gehele boerderij in stutten.
Nella en Hans doen mee in een project om onder begeleiding een plan voor versterking te maken. Beiden hebben ze er een halve baan bij om alle begeleiders en adviseurs te woord te staan en alle administratieve rompslomp goed te doorlopen. De ordners puilen uit, maar het proces stokt keer op keer. Het leger aan adviseurs, ambtenaren en controleurs kent een oneindige hoeveelheid verschil van inzicht en vertragingsstappen. Informatie over hun casus mag de familie niet inzien, totdat dit uiteindelijk door Nella bij de rechter wordt afgedwongen. Vanwege ellenlange doorlooptijden is het feitenmateriaal waarop de beoordelingen worden gemaakt steeds weer achterhaald. Het ziet er allengs naar uit dat nieuwbouw goedkoper is dan een acceptabele versterking. Dat gaat het nu ook worden. Recent is begonnen met de sloop.
Instanties begrijpen niet dat Nella en Hans niet blij zijn met de bouw van een volledig nieuw huis. Maar zij ervaren dat ze iets krijgen waarvoor ze nooit naar Appingedam zouden zijn gekomen. Bovenal voelen ze zich opgebrand en ervaren dat zes-en-een-half jaar van hun leven is afgepakt door de NAM en de landelijke overheid. Gesprekken met een van de geestelijk verzorgers van het GVA slepen hen door het laatste stukje van de donkere tunnel heen. Nella en Hans voelen zich ondertussen Groninger, geen Nederlander meer.
Harm Brouwer, ritueelbegeleider GVA Groningen
* (Plaats)namen in dit verhaal zijn gefingeerd .